Bu yazı, kemik yolu implantlı işitme sistemlerini (BAHA, Ponto, Osia, Bonebridge), kimlere uygun olduklarını ve SGK geri ödeme koşullarını detaylarıyla açıklamaktadır.
İşitme, iki farklı yol ile sağlanır:
- Hava iletimi (sesin dış kulak – kulak zarı – orta kulak yoluyla iç kulağa ulaşması)
- Kemik iletimi (ses titreşimlerinin kafa kemikleri aracılığıyla doğrudan kokleaya iletilmesi)
Bu iki mekanizma birlikte çalışarak sesleri duymamızı ve anlamamızı sağlar. (Kaynak: https://www.who.int/health-topics/hearing-loss)
Dış veya orta kulakta oluşan patolojiler, sesin hava yolu üzerinden iç kulağa ulaşmasını engelleyebilir. Bu durumda kemik iletimi, hasarlı bölgeyi bypass ederek sesi doğrudan iç kulağa iletir. Bu sistem, özellikle dış kulak yolu sorunları veya orta kulak patolojileri bulunan kişiler için önemli bir çözüm sunar.
KİMLERE UYGUNDUR?
Kemik yolu ile çalışan implantlı işitme cihazları (BAHA, PONTO, OSIA), aşağıdaki durumlarda tercih edilir:
- Klasik hava yolu işitme cihazlarından yeterli verim alamayan ileri–çok ileri derecede işitme kaybı olan kişiler
- Kronik dış kulak yolu enfeksiyonu veya sürekli (kronik) akıntılı orta kulak hastalığı bulunan hastalar
- Orta kulak cerrahisi geçirmiş ve kulak zarı bulunmayan (perfore) bireyler
- Tek taraflı işitme kaybı olan hastalar (Single-Sided Deafness – SSD)
- Doğuştan veya cerrahi sonrası dış kulak yolu kapalı olan bireyler (Atrezi)
- Dış kulak yolu veya kulak kepçesi anomalileri nedeniyle kulak arkası işitme cihazı kullanamayan bireyler
Bu sistemler, dış ve orta kulağı devre dışı bırakarak sesi doğrudan kokleaya iletir ve daha net, doğal bir işitme sağlar.
BAHA, PONTO ve OSIA sistemleri hakkında daha fazla bilgi:
https://cochlear.com – https://www.oticonmedical.com – https://www.medel.com
BAHA SİSTEMİNE GİRİŞ
BAHA, osseointegrasyon prensibine dayanır: Ses işlemcisinden gelen mekanik titreşimler, kemiğe yerleştirilen titanyum implant sayesinde doğrudan kafatasına ve ardından iç kulağa aktarılır. (Hol et al., 2005)
Bir BAHA sistemi üç ana bileşenden oluşur:
A. Titanyum İmplant
- Temporal (mastoid) kemiğe yerleştirilir.
- “Osseointegrasyon” adı verilen biyolojik süreçle kemikle bütünleşir.
- sesin doğrudan kemiğe iletilmesini sağlayan temel bağlantı elemanıdır.
Benzer implant teknolojileri için:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/osseointegration
B. Abutment (Bağlantı Parçası)
- İmplant üzerine oturan ve ses işlemcisinin mekanik olarak bağlandığı küçük bir parçadır.
- Perkütan (cilt geçişli) sistemlerde dışarıdan görülür.
- Transkütan (manyetik, cilt altı) sistemlerde deri bütünlüğü korunur.
Modern abutment tasarımları enfeksiyon riskini azaltacak şekilde geliştirilmiştir.
C. Ses İşlemcisi (Sound Processor)
- Dışarıda, kulak arkasında yer alır.
- Çevreden gelen sesleri toplar, işler ve titreşimlere dönüştürür.
- Bu titreşimleri abutment üzerinden implanta aktarır.
Cihaz örnekleri:
- Cochlear BAHA 6 Max → https://cochlear.com
- Oticon Ponto 5 SP → https://www.oticonmedical.com
- MED-EL Bonebridge → https://www.medel.com
Çalışma Prensibi
Sesin algılanması: Ses işlemcisindeki mikrofon ortam seslerini toplar.
Elektriksel sinyale dönüşüm: Ses sinyalleri dijital olarak işlenir (filtreleme, gürültü azaltma vb.).
Titreşime dönüşüm: İşlenmiş sinyaller, işlemci içindeki vibratör tarafından mekanik titreşime çevrilir.
Kemiğe iletim: Titreşimler abutment veya manyetik bağlantı aracılığıyla implanta aktarılır.
Kokleanın uyarılması: Kemiğe geçen titreşimler, iç kulaktaki sıvıları hareketlendirir ve işitme sinirine sinyal iletilir.
Klasik Sistemlere Göre Avantajları
- Daha yüksek enerji aktarımı: Yumuşak doku kaybı olmadığı için yaklaşık 10–15 dB ek kazanç sağlar.
- Daha düşük enfeksiyon ve cilt iritasyonu riski (özellikle manyetik sistemlerde).
- Daha doğal ses algısı ve yüksek çıkış gücü.
Klasik kemik yolu cihazlarında titreşim; deri, yağ ve kas dokusundan geçerken enerji kaybı yaşanır.
İmplante sistemlerde ise yumuşak doku kaybı yoktur, bu nedenle iletim daha verimlidir.
KEMİĞE İMPLANTE İŞİTME CİHAZI SİSTEM TÜRLERİ
1. Perkütan Sistemler (Cilt Geçişli)
- Ses işlemcisi abutment üzerinden doğrudan kemiğe bağlıdır.
- Enerji kaybı minimumdur.
- Daha yüksek çıkış gücüne ihtiyaç duyan hastalarda tercih edilir.
Örnek: Cochlear BAHA Connect, Oticon Ponto 3
2. Transkütan Sistemler (Manyetik – Cilt Altı)
- Cilt bütünlüğü korunur, enfeksiyon riski daha düşüktür.
- Enerji aktarımı deri altı mıknatıs üzerinden gerçekleşir.
Örnek: BAHA Attract, Sophono Alpha
3. Aktif Sistemler
- Titreşim, işlemci tarafından değil, doğrudan cilt altına yerleştirilen implant tarafından üretilir.
- Yüksek performans sağlar, estetik açıdan avantajlıdır.
Örnek: MED-EL Bonebridge, Cochlear Osia
BAHA ve SUT (SGK Geri Ödeme Kriterleri)
SGK’ya göre geri ödeme, aşağıdaki şartlar sağlandığında yapılır:
(Resmî kaynak: https://www.mevzuat.gov.tr / SUT SGK)
- Kemik yolu işitme eşiğinin 500, 1000, 2000 ve 4000 Hz frekanslarında 60 dB’i aşmaması
- İletim tipi veya mikst tip işitme kaybı bulunması
- Konuşmayı ayırt etme skorunun %60 ve üzeri olması
Aşağıdaki durumlardan en az birinin sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi gerekir:
- Bilateral aural atrezi
- Tek taraflı atrezi + diğer kulakta çocuklarda ≥30 dB, yetişkinlerde ≥40 dB kalıcı işitme kaybı
- Cerrahi ile düzeltilemeyen bilateral dış/orta kulak anomalileri
- Yaygın timpanoskleroz
- Bilateral mastoidektomi kavitesi
- Tedaviye dirençli kronik eksternal otit
- Bir kulakta total işitme kaybı + diğer kulakta iletim veya mikst tip işitme kaybı
5 yaş altı hastalarda implant bedeli karşılanmaz. Ancak kafa bandı ile kullanılan dış işlemcinin bedeli ödenir.
Gerekli Belgeler (SUT Gereği)
Odyolojik değerlendirme raporu
- Saf ses odyogramı
- Konuşmayı ayırt etme testleri
- Anatomik uygunluk değerlendirmesi
KBB uzmanı sağlık kurulu raporu
- İşitme kaybının tipi ve derecesi
- Konvansiyonel cihaz kullanımına engel durumun açıklanması
Cihaz fiyat teklifi (marka–model)
Cerrahi endikasyon kararı (implant onayı)
Geri Ödeme Kapsamı
- Cerrahi işlem: SGK tarafından karşılanır.
- İç implant: Tek taraflı ve yalnızca bir kez ödenir.
- Ses işlemcisi: 5 yılda bir yenileme hakkı vardır.
- Aksesuarlar: Pil, bağlantı kablosu vb. SGK kapsamı dışındadır.
Kapsam Dışı Durumlar
- Ağır / derin sensörinöral işitme kaybı (koklear implant endikasyonu)
- İki taraflı total işitme kaybı
- Yalnızca kozmetik amaçlı talepler
- Konvansiyonel işitme cihazı ile yeterli kazanç alınabilen vakalar
ağlığı alanındaki en güncel teknolojileri erişilebilir kılmak ve her hastamız için en doğru, en güvenilir çözümü sunmaktır.
Kemiğe implante işitme cihazları (BAHA, Ponto, Osia, Bonebridge) başta olmak üzere tüm ileri işitme teknolojilerinde; bilimsel veriler ışığında, uluslararası standartlara uygun değerlendirme ve danışmanlık hizmeti sunuyoruz. Her hastamızın işitme kaybı, kulak anatomisi ve yaşam ihtiyaçları farklı olduğu için sürecin her aşamasında kişiye özel bir yaklaşım benimsiyoruz.
Ataduy ailesi olarak, işitmenin bir konfor değil hayatın temel bir parçası olduğunun bilinciyle; doğru tanı, doğru cihaz ve sürdürülebilir işitme sağlığı için yanınızdayız.
Daha iyi duymak, daha güçlü iletişim kurmak ve yaşam kalitenizi yükseltmek için Ataduy’a güvenebilirsiniz.
Sorularınız, randevu talepleriniz veya detaylı bilgi ihtiyaçlarınız için bize her zaman ulaşabilirsiniz.
Ataduy İşitme Merkezleri – “Duyduğunuz anda hayat değişir.”
Odyolog Gizem BABATAŞ
